Quốc gia ASEAN nào có khả năng trở thành trung tâm sản xuất mới của thế giới

Khi cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung ngày càng gay gắt, chuỗi cung ứng toàn cầu đang trải qua một sự thay đổi lớn.

Trong nhiều năm, Trung Quốc đã là cường quốc sản xuất không thể tranh cãi, nhưng việc tăng thuế, căng thẳng địa chính trị và các lỗ hổng trong chuỗi cung ứng đã buộc các công ty phải đi tìm những quốc gia khác. Các nước ASEAN, với vị trí chiến lược và lợi thế cạnh tranh của mình, đang dần trở thành những trung tâm sản xuất mới của thế giới.

Mỗi quốc gia đều đang tận dụng những thế mạnh độc đáo của mình để thu hút đầu tư nước ngoài và khai thác sự rút lui từ thị trường Trung Quốc.

Giữa cuộc cạnh tranh khốc liệt, với các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Malaysia đang định vị mình là những điểm đến hấp dẫn cho các công ty muốn bảo vệ chuỗi cung ứng và giảm thiểu rủi ro địa chính trị.

Lợi thế chiến lược của Thái Lan

Thái Lan không xa lạ với các nhà đầu tư. Trong nhiều thập kỷ, quốc gia này đã được gọi là “Detroit của châu Á,” với ngành công nghiệp ô tô phát triển mạnh mẽ, thu hút những tên tuổi lớn như Toyota, Honda và Ford.

Nhưng điều thực sự khiến Thái Lan nổi bật lại chính là tham vọng vượt qua phương pháp sản xuất truyền thống và định vị mình như một trung tâm công nghệ cao cho tương lai.

Hành lang kinh tế phía Đông (EEC) là viên ngọc quý trong chiến lược công nghiệp của Thái Lan. Sáng kiến trị giá 45 tỷ USD này không chỉ nhằm mục đích xây dựng các nhà máy, mà còn tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ đổi mới và các ngành công nghiệp giá trị cao.

EEC thu hút các nguồn đầu tư vào những ngành công nghiệp thế hệ mới như robot, hàng không và công nghệ số. Việc tập trung vào các lĩnh vực này không chỉ đảm bảo tương lai của nền kinh tế, mà còn thu hút được các khoản đầu tư dài hạn, giúp Thái Lan này trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cơ sở hạ tầng của Thái Lan là một lợi thế quan trọng khác. Quốc gia này sở hữu hệ thống logistics đẳng cấp thế giới, bao gồm các cảng biển sâu, mạng lưới đường bộ rộng lớn và các sân bay hiện đại. 

Tuy nhiên, khủng hoảng chính trị kéo dài cũng có tác động ít nhiều đến sự phát triển kinh tế của Thái Lan, cũng như làm suy giảm niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài. 

Việt Nam – ứng cử viên sáng giá

Việt Nam đã trở thành điểm đến yêu thích của các nhà đầu tư nước ngoài sau khi rời khỏi Trung Quốc. Vị trí địa lý gần Trung Quốc, kết hợp với chi phí lao động thấp và nỗ lực tích cực trong việc ký kết các hiệp định thương mại đã khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các công ty muốn đa dạng hóa cơ sở sản xuất của mình.

Câu chuyện thành công của nước ta, đặc biệt là trong ngành điện tử và dệt may, là điều không thể phủ nhận. Samsung, Apple và hàng loạt các công ty công nghệ lớn khác đã mở rộng hoạt động tại Việt Nam, biến nước ta thành một nhân tố quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng dẫn đến một số điểm yếu. Các nút thắt về hạ tầng và nguồn nhân lực có tay nghề hạn chế đang bắt đầu tạo ra một số thách thức.

Các cảng và đường bộ của Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc theo kịp với sự bùng nổ hoạt động sản xuất, dẫn đến trì trệ và chi phí tăng cao.

Hơn nữa, sự phát triển kinh tế của Việt Nam đã dẫn đến mức lương tăng, làm suy giảm một trong những lợi thế cạnh tranh chính. Khi chi phí tăng, các công ty có thể bắt đầu tìm kiếm các điểm đến khác có sự cân bằng tốt hơn giữa chi phí và cơ sở hạ tầng. Với những điểm yếu là thế, nhưng Việt Nam vẫn tiếp tục là đối thủ cạnh tranh mạnh, với tiềm năng mở rộng và thu hút các ngành công nghiệp, trong đó có ngành công nghệ cao.

Tiềm năng của Indonesia

Indonesia thường được coi là gã khổng lồ đang ngủ của Đông Nam Á. Với dân số hơn 270 triệu người và nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, Indonesia có tiềm năng rất lớn để trở thành một trung tâm sản xuất của khu vực và thế giới.

Chính phủ đã nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, giảm bớt các thủ tục hành chính và thu hút đầu tư nước ngoài. Các công ty như Apple và Hyundai đã bắt đầu chú ý, với việc Hyundai đầu tư vào sản xuất xe điện tại Indonesia.

Tuy nhiên, lời hứa của quốc gia này bị cản trở bởi không ít thách thức. Các trở ngại về thủ tục hành chính, sự mơ hồ về quy định và cơ sở hạ tầng không đầy đủ vẫn là những rào cản lớn đối với đầu tư.

Mặc dù với nỗ lực của chính phủ, hoạt động kinh doanh ở Indonesia vẫn có thể là một quá trình phức tạp và tốn thời gian.

Ngoài ra, địa lý rộng lớn và sự đa dạng về dân số của Indonesia tạo ra những khó khăn trong logistics.

Sức mạnh bán dẫn của Malaysia

Malaysia đã tạo ra một vị trí cho mình trong ngành công nghiệp bán dẫn, một lĩnh vực đã trở nên quan trọng trong bối cảnh thiếu hụt chip toàn cầu.

Khu vực Penang, thường được gọi là “Thung lũng Silicon của phương Đông,” đã thu hút số vốn đầu tư đáng kể từ các công ty bán dẫn khổng lồ như Intel và Broadcom.

Cơ sở hạ tầng phát triển tốt và lực lượng lao động có tay nghề của quốc gia này làm cho Malaysia trở thành ứng cử viên nặng ký trong ngành công nghiệp công nghệ cao này.

Tuy nhiên, những điểm mạnh của Malaysia cũng chính là những hạn chế của nó. Quốc gia này phụ thuộc nhiều vào một số ngành công nghiệp chính, và sự bất ổn chính trị đã gây ra lo ngại cho các nhà đầu tư.

Mặc dù Malaysia sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, khả năng của nó trong việc thu hút đầu tư cho một loạt các ngành công nghiệp rộng lớn hơn vẫn còn bị hạn chế.

Tóm lại, sự chuyển dịch sản xuất toàn cầu ra khỏi Trung Quốc mang đến một cơ hội có một không hai cho các quốc gia Đông Nam Á.