Các công ty khởi nghiệp như Wiz phải học cách để tồn tại lâu hơn

Cá Kili xanh lục là loài cá sống trong những vũng nước mưa ở nam châu Phi. Đây là loài cá có tuổi thọ ngắn nhất trong số các loài động vật có xương sống trên thế giới, với thời gian trưởng thành đủ để giao phối chỉ sau hai tuần nở. Công ty an ninh mạng Wiz, được thành lập bởi vị CEO đến từ Israel, được ví như là bản sao doanh nghiệp của loài cá này.

Wiz, được thành lập vào năm 2020, tuyên bố là công ty phát triển nhanh nhất thế giới với giá trị thị trường đạt 10 tỷ USD, sau đợt huy động vốn 300 triệu USD vào năm 2023. Vào tháng 7 năm 2024, startup này suýt “kết hôn” với Google trong thương vụ mua lại được coi là lớn nhất từ trước đến nay của gã khổng lồ công nghệ. Nếu thành công, thỏa thuận sẽ mang lại cho bốn nhà sáng lập của Wiz, mỗi người sở hữu 9,5% vốn cổ phần, 2,2 tỷ USD, một số tiền không nhỏ cho bốn năm làm việc.

Tuy nhiên, mới đây Wiz đã tiết lộ rằng, họ rút lui khỏi thương vụ. “Mặc dù chúng tôi rất vinh dự với những lời đề nghị, chúng tôi chọn lựa con đường tiếp tục phát triển Wiz.” Mục tiêu của công ty hiện tại là tăng gấp đôi doanh thu định kỳ hàng năm lên 1 tỷ USD vào 2025 và cân nhắc niêm yết trên sàn chứng khoán (IPO).

Sự thay đổi đột ngột này khiến nhiều người trong ngành cảm thấy bối rối và một số nhà đầu tư mạo hiểm của Wiz thì không khỏi thất vọng. Đề nghị của Google dường như quá hào phóng, trong khi các quỹ đầu tư mạo hiểm lại thiếu những cơ hội hấp dẫn để rút vốn trong những năm gần đây. Nếu bốn nhà sáng lập đồng ý bán lại Wiz cho Google, một số quỹ đầu tư mạo hiểm như Index Ventures, Sequoia Capital và Insight Partners sẽ được hưởng lợi rất nhiều.

Tuy nhiên, cả Wiz và Google đều giữ im lặng về quyết định này. Nhưng, ba bài học lớn có thể rút ra từ cuộc dạo chơi ngắn ngủi và sự “chia tay” có chủ ý này.

Tầm quan trọng của an ninh mạng

Đầu tiên, sự phát triển đến chóng mặt của Wiz làm nổi bật vai trò quan trọng của an ninh mạng trong nền kinh tế số. Có thể nói, an ninh mạng là lĩnh vực nóng không kém GenAI hiện nay. Để cạnh tranh với các đối thủ như Amazon và Microsoft trong thị trường điện toán đám mây đầy lợi nhuận, Google chắc chắn cần phải tăng cường uy tín về an ninh mạng của mình. Đây lại chính là chuyên môn của Wiz, bởi công ty cung cấp dịch vụ quét dữ liệu điện toán đám mây, để tìm ra các rủi ro bảo mật.

Microsoft Windows trên toàn cầu bị sập. Các công ty an ninh mạng đối thủ đã nhanh chóng nhận thấy cơ hội trong sự cố này. Đây cũng có thể là một trong những lý do khiến Wiz ra quyết định tiếp tục hoạt động độc lập. Trước Wiz cũng có một công ty an ninh mạng lớn hơn, lâu đời và hiện vẫn đang niêm yết trên sàn Nasdaq, đó là Palo Alto. Hiện nay, giá trị thị trường của công ty là hơn 100 tỷ USD, điều này càng làm củng cố thêm quyết định của Wiz.

Cuộc chiến ở dải Gaza

Điểm đáng chú ý thứ hai về Wiz là cách mà công ty này phát triển trong một quốc gia khởi nghiệp như Israel. Giống như nhiều chuyên gia an ninh mạng hàng đầu trên thế giới, bốn nhà sáng lập của công ty là Assaf Rappaport, Ami Luttwak, Yinon Costica và Roy Reznik đều đến từ Đơn vị 8200, bộ phận tình báo mạng của Lực lượng Phòng vệ Israel. Năm 2012, họ thành lập công ty bảo mật đám mây đầu tiên là Adallom. Sau ba năm thành lập, họ bán lại startup này cho Microsoft với giá 320 triệu USD. 

Từ lâu, Israel đã là mảnh đất màu mỡ cho các công ty công nghệ Mỹ đến để thu mua các công nghệ hay kỹ năng chuyên môn, trong khi những nhà sáng lập của nước này lại sẵn sàng để bán chúng đi.

Mặc dù được thành lập ở Israel, hiện Wiz đã đăng ký và có trụ sở tại Mỹ, với tham vọng mở rộng phạm vi tiếp cận ra toàn cầu. 75% trong số 1.200 nhân viên của startup này ở Mỹ và các nước châu Âu. Tuy nhiên, nguồn gốc của công ty có thể là lý do khiến Google phải đối mặt với một số phản đối nội bộ, khi mua một công ty Israel trong thời điểm xung đột quân sự tại dải Gaza leo thang. Đầu năm nay, Google đã sa thải 50 nhân viên, vì họ phản đối hợp đồng cung cấp điện toán đám mây của công ty với chính phủ Israel.

Luật chống độc quyền của Mỹ

Mặt khác, có lẽ Google cũng đã do dự, vì thương vụ này có thể vi phạm luật chống độc quyền ở Mỹ, với sự phản đối đến từ Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ liên quan đến các thương vụ sáp nhập công nghệ. Năm ngoái, Adobe đã phải hủy bỏ kế hoạch mua lại phần mềm Figma trị giá 20 tỷ USD dưới sự giám sát quốc tế.

Điều này cũng có nghĩa là các công ty như Wiz sẽ phải duy trì hoạt động độc lập lâu hơn, tập trung để phát triển doanh nghiệp và có lợi nhuận bền vững trong thời gian dài, tạo điều kiện để IPO. Điều này không phải là xấu. Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi các nhà sáng lập, nhân viên và nhà đầu tư mạo hiểm của Wiz phải kiên nhẫn hơn nữa. Họ phải học cách sống lâu hơn cá Kili xanh lục.