Phụ nữ trong lĩnh vực AI: Sarah Bitamazire dẫn đầu triển khai AI có trách nhiệm

Để tôn vinh các nữ học giả trong lĩnh vực AI, trang tin TechCrunch đã thực hiện một cuộc phỏng vấn đặc biệt để ghi lại những đóng góp quan trọng của họ.

Sarah Bitamazire hiện là giám đốc chính sách tại công ty tư vấn Lumiera, đây cũng là nơi cô tham gia biên tập bản tin Lumiera Loop về kiến thức AI và hướng dẫn sử dụng AI có trách nhiệm. Trước đó, cô đã có kinh nghiệm làm cố vấn chính sách tại Thụy Điển, chủ yếu trong các lĩnh vực như bình đẳng giới, luật đối ngoại, an ninh và quốc phòng.

Vậy chị đã bắt đầu với lĩnh vực AI như thế nào? Điều gì thu hút chị đến với lĩnh vực mới mẻ này?

AI đang ngày càng có ảnh hưởng mạnh mẽ đến các lĩnh vực mà tôi nghiên cứu. Để có thể đưa ra những lời khuyên chính xác cho các nhà lãnh đạo cấp cao, việc hiểu rõ giá trị và những thách thức mà AI mang đến là rất quan trọng. 

Trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh, AI đang được áp dụng phổ biến trong nghiên cứu, phát triển và thậm chí trong các hoạt động chiến tranh. 

Về lĩnh vực nghệ thuật và văn hóa, các nhà sáng tạo là những người đầu tiên nhận thấy tầm quan trọng của AI và những thách thức đi kèm. Họ đang giúp nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến bản quyền, chẳng hạn như vụ việc một số tờ báo đang kiện OpenAI gần đây.

Điều đó cho thấy rằng, AI đang có tác động lớn đến xã hội, khi mà các nhà lãnh đạo thuộc những lĩnh vực khác nhau tham khảo ý kiến người cố vấn của họ ngày càng nhiều về việc: “Anh/chị có thể tóm tắt cho tôi về vấn đề (liên quan đến AI) này không? Mọi người đang bàn luận rất nhiều về nó.”

Công việc nào khiến chị tự hào nhất khi hoạt động trong lĩnh vực AI?

Gần đây, chúng tôi đã hợp tác với một khách hàng gặp khó khăn khi tích hợp AI vào quy trình nghiên cứu và phát triển (R&D) của họ. Lumiera đã lập ra một chiến lược tùy chỉnh để giải quyết các nhu cầu và thách thức cụ thể của khách hàng. Chúng tôi đã lựa chọn cẩn thận các dự án AI phù hợp, thiết lập các quy trình quản lý có cấu trúc, nhận thức được giá trị của hợp tác đa ngành, từ đó đem lại thành công ấn tượng cho dự án này.

Làm thế nào để vượt qua sự thống trị của nam giới trong ngành công nghệ và AI?

Tôi tham gia vào lĩnh vực AI với mục đích rõ ràng là giải quyết các vấn đề quan trọng. Tại Lumiera, chúng tôi cam kết cung cấp các hướng dẫn toàn diện, giúp các nhà lãnh đạo đưa ra những quyết định có trách nhiệm trong thời đại công nghệ như hiện nay. Mặc dù ngành AI thường thống trị bởi nam giới, thực tế cho thấy nó lại rất phức tạp. Để thành công, chúng ta cần sự đa dạng về kiến thức và các góc nhìn khác nhau cùng với tinh thần hợp tác cao độ để vượt qua những thử thách này.

Chị sẽ đưa ra lời khuyên gì cho những người phụ nữ muốn tham gia vào lĩnh vực AI?

Làm việc trong lĩnh vực AI hay được ví như việc học một ngôn ngữ hay kỹ năng mới. Đây là một lĩnh vực có tiềm năng lớn để giải quyết các thách thức trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Bạn muốn giải quyết vấn đề gì và như thế nào? Hãy để AI giúp bạn. Điều quan trọng là liên tục học hỏi và kết nối với những người có thể truyền cảm hứng sẽ giúp bạn mở rộng tầm nhìn và đạt được thành công.

Một số vấn đề cấp bách mà AI đang phải đối mặt là gì? 

Bản thân tốc độ phát triển nhanh chóng của AI đã là một vấn đề. Tôi tin rằng việc đặt câu hỏi này thường xuyên là một phần quan trọng để có thể xác định được phương hướng hoạt động của AI. Hiện tại, chúng tôi thực hiện việc này hàng tuần tại bản tin của Lumiera.

Dưới đây là một số xu hướng đang được quan tâm hiện nay:

Công nghệ phần cứng AI và địa chính trị: Đây là lĩnh vực trọng tâm đầu tư của các chính phủ. Các nước như Anh, Nhật Bản, UAE và Ả Rập Saudi đang tiên phong trong việc đẩy mạnh nghiên cứu và triển khai chiến lược AI, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ phần cứng như GPU. Điều này cho phép chúng ta theo dõi các phát triển và tác động của chúng.

Điểm chuẩn cho AI: Khi con người dần phụ thuộc nhiều hơn vào AI, điều cần thiết là phải hiểu cách đo lường và so sánh hiệu suất của nó. Việc lựa chọn một công cụ phù hợp cho một trường hợp sử dụng cụ thể đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng. Một công cụ được xếp hạng cao nhất không nhất thiết phải là lựa chọn tốt nhất cho nhu cầu của bạn, bởi vì sự thay đổi nhanh chóng của chúng có thể làm thay đổi độ chính xác của tiêu chuẩn.

Cân bằng tự động hóa với sự giám sát của con người: Dù bạn có tin hay không, tự động hóa quá mức cũng là một vấn đề. Các quyết định đòi hỏi sự phán xét, trực giác và hiểu biết theo ngữ cảnh của con người. Chúng không thể được thay thế hoàn toàn bằng phương thức tự động hóa.

Chất lượng và quản trị dữ liệu: Dữ liệu liên tục luân chuyển trong và ngoài tổ chức mỗi giây. Nếu không quản lý dữ liệu một cách hiệu quả, tổ chức của bạn sẽ không thể hưởng lợi từ công nghệ AI. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực lâu dài. Do đó, chiến lược dữ liệu của bạn nên là cơ sở của chiến lược AI. Điều này yêu cầu bạn phải có kiến trúc, sự quản lý và quyền sở hữu hệ thống dữ liệu.

Một số vấn đề mà người dùng AI nên biết là gì?

Các thuật toán và dữ liệu đều không hoàn hảo: Với tư cách là người dùng, điều quan trọng là phải có tư duy phản biện và không nên tin tưởng hoàn toàn vào kết quả đầu ra, đặc biệt khi bạn sử dụng những công nghệ có sẵn. Công nghệ này và những công cụ của nó vẫn đang trong quá trình thử nghiệm và phát triển, vì vậy hãy ghi nhớ điều này và bổ sung những thường thức hàng ngày.

Tiêu thụ năng lượng: Việc huấn luyện các mô hình AI lớn đòi hỏi nhiều tính toán và sử dụng năng lượng để vận hành và làm mát phần cứng, dẫn đến lượng điện tiêu thụ lớn. Theo dự đoán của Gartner, đến năm 2030, tiêu thụ điện của AI có thể lên đến 3,5% tổng lượng điện năng tiêu thụ trên toàn cầu. 

Tự phát triển bản thân và tìm hiểu từ các nguồn khác nhau: Kiến thức liên quan đến AI là chìa khóa! Để áp dụng AI một cách hiệu quả trong cuộc sống và công việc, bạn cần có khả năng đưa ra những quyết định thông minh về việc sử dụng nó. AI là công cụ hỗ trợ bạn ra quyết định, nó không quyết định hộ bạn.

Đa dạng các quan điểm: Bạn nên tham khảo ý kiến của những chuyên gia, người hiểu rõ vấn đề, để biết được giải pháp nào có thể được tạo ra bởi AI và ứng dụng chúng trong suốt quá trình phát triển của công nghệ này. 

Các vấn đề liên quan đến đạo đức: Đạo đức không thể được thêm vào “sau khi” sản phẩm AI đã được xây dựng. Cân nhắc các vấn đề liên quan đến đạo đức cần phải bắt đầu từ giai đoạn nghiên cứu ban đầu và duy trì suốt quá trình phát triển. Điều này đòi hỏi các công ty phải tiến hành đánh giá tác động xã hội và đạo đức, giảm sai số và thiên vị, cũng như thúc đẩy trách nhiệm giải trình và tính minh bạch.

Khi xây dựng AI, việc nhận ra và hiểu rõ các hạn chế trong kỹ năng của tổ chức là rất quan trọng. Điều này mở ra cơ hội để bạn tập trung vào các lĩnh vực quan trọng, mở rộng kiến thức chuyên môn và phát triển các cơ chế giải trình trách nhiệm. Việc đánh giá kỹ lưỡng các kỹ năng hiện có, năng lực nhóm và tài chính sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lộ trình phát triển AI của bạn.

Làm thế nào các nhà đầu tư có thể thúc đẩy AI làm việc có trách nhiệm hơn?

Là một nhà đầu tư, bạn sẽ mong khoản đầu tư của mình được dài lâu. Đầu tư vào AI một cách bền vững giúp bạn đảm bảo lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro liên quan đến lòng tin, các quy định pháp lý và quyền riêng tư. 

Nhà đầu tư có thể thúc đẩy điều này bằng cách xem xét các chỉ số về khả năng lãnh đạo và sử dụng AI có trách nhiệm, như chiến lược rõ ràng, quản lý tài nguyên có trách nhiệm, ứng dụng những chính sách AI đã được công bố, quản lý hiệu quả và tích hợp những yếu tố con người. Đây là những bước quan trọng trong quá trình thẩm định và giúp đưa ra những quyết định dựa trên cơ sở khoa học, tránh những ý kiến chủ quan. Loại bỏ AI phi đạo đức là khuyến khích những giải pháp AI có trách nhiệm.