Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam vươn lên vị trí thứ 3 Đông Nam Á

Việt Nam từng là quốc gia được ít người biết đến, nhưng điều này đã thay đổi. Hiện nay, nước ta đã vươn lên trong nhiều lĩnh vực và được các nhà đầu tư coi trọng, khi là thị trường startup lớn thứ ba Đông Nam Á, chỉ sau Singapore và Indonesia. 

Thực trạng hoạt động khởi nghiệp ở Việt Nam

Theo nghiên cứu của Startup Blink vào năm 2023, Việt Nam xếp thứ năm trong các thị trường startup ở Đông Nam Á. Ngoài ra, thành phố Hồ Chí Minh cũng có mặt trong danh sách 100 hệ sinh thái nổi bật của Startup Genome.

Các khoản đầu tư vào startup Việt tăng liên tục kể từ năm 2018, đạt đỉnh 1,9 tỷ USD vào năm 2021.

Tuy nhiên, “mùa đông gọi vốn” vào năm 2022 đã ảnh hưởng đến các khoản tài trợ cho startup Việt. Trong nửa cuối năm, mặc dù tổng số vốn huy động giảm, số lượng giao dịch lại tăng so với nửa đầu năm 2022. Điều này cho thấy hoạt động đầu tư ở Việt Nam vẫn diễn ra năng động.

Xu hướng giảm vẫn tiếp tục vào năm 2023, khi các startup Việt chỉ huy động được 541 triệu USD. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là một trong những hệ sinh thái khởi nghiệp được tài trợ nhiều nhất ở Đông Nam Á trong năm ngoái, chỉ đứng sau Singapore và Indonesia, theo dữ liệu của Tech in Asia. Điều này phản ánh sự quan tâm của nhà đầu tư và những cơ hội mà họ nhìn thấy trên thị trường Việt.

Tính đến tháng 10 năm 2023, Việt Nam có bốn công ty “kỳ lân” là VNG (nhà phát triển ứng dụng nhắn tin Zalo và ví điện tử ZaloPay), ví điện tử MoMo, VNLife (công ty mẹ của ví điện tử VNPay) và Sky Mavis (công ty ứng dụng blockchain vào phát triển game).

Ngoài ra, Việt Nam còn có các startup đáng chú ý khác như nền tảng thương mại điện tử Tiki và Sendo, công ty dịch vụ tài chính F88 và công ty xe điện VinFast (công ty đã niêm yết trên sàn Nasdaq vào năm 2023).

Các cơ hội đầu tư startup ở Việt Nam

Nhiều nhà đầu tư và doanh nghiệp đang để mắt đến Việt Nam, đặc biệt là khi căng thẳng Mỹ-Trung tiếp tục leo thang. Việt Nam đang trở thành trung tâm sản xuất trên toàn cầu, cho cả các ngành truyền thống và công nghệ cao. Áp dụng chiến lược “Trung Quốc+1” khiến các công ty nước ngoài tìm cách đa dạng hóa chuỗi sản xuất của mình.

Việt Nam cũng được hưởng lợi từ chiến lược này với lợi thế dân số trẻ và có hiểu biết về công nghệ. Việt Nam còn có nhiều kỹ sư tài năng và chi phí lao động phải chăng, phù hợp để phát triển công nghệ và kinh doanh khởi nghiệp.

Dưới đây là một số lĩnh vực được dự đoán sẽ có mức tăng trưởng đáng kể ở Việt Nam trong tương lai:

• Fintech: 79% người Việt không có tài khoản ngân hàng hoặc gặp khó khăn khi tiếp cận với các sản phẩm và dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, ví điện tử lại trở nên ngày càng phổ biến, với MoMo và ZaloPay dẫn đầu thị trường. Ngoài ra, lĩnh vực cho vay cũng có nhiều tiềm năng phát triển, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đạt 56% trong giai đoạn 2022-2025. 

• Xe điện: Sự kiện VinFast niêm yết trên sàn Nasdaq đã thu hút sự chú ý trên toàn cầu. Thị trường xe điện ở Việt Nam đang nóng lên, với sự tham gia của các công ty như Selex Motors và DatBike. Chính phủ cũng đã công bố một loạt các biện pháp, nhằm thúc đẩy việc sử dụng và phát triển xe điện trong nước. Từ đó giúp tạo điều kiện thuận lợi cho ngành công nghiệp này phát triển hơn nữa.

• Web3: Người Việt khá cởi mở với blockchain và tài sản kỹ thuật số. Khoảng 6% người dân sở hữu một số loại tài sản tiền điện tử vào năm 2022. Một cuộc khảo sát của Decision Lab cho thấy, 53% người được hỏi kỳ vọng sẽ đầu tư nhiều hơn vào tiền điện tử trong năm 2023. Điều này làm cho loại tài sản này đang trở thành phương tiện đầu tư phổ biến. Chính phủ cũng quan tâm đến blockchain, bằng cách thành lập Liên minh Blockchain Việt Nam, nhằm phát triển hệ sinh thái địa phương.

Mặc dù hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam được nhận định là có nhiều bước tiến mạnh mẽ, các nhà sáng lập vẫn phải đối mặt với những thách thức liên quan đến quy định và thiếu hụt nguồn nhân lực công nghệ chất lượng cao. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng chưa phát triển và sự bất bình đẳng kinh tế xã hội cũng là những khó khăn có thể kể đến.