“Điểm cùng cực” sẽ tới trong 21 năm nữa

Để trở thành một nhà tương lai học lừng danh, không thể chỉ dừng lại ở những dự đoán an toàn. Dù một số dự đoán trong quá khứ, như cảnh ô tô bay trong phim khoa học viễn tưởng  "Back to the Future Part II," chưa thành hiện thực, những ý tưởng táo bạo vẫn mở ra một chân trời mới trong tương lai.

Ray Kurzweil, nhà khoa học máy tính nổi tiếng và hiện là nhà tương lai học, từ lâu đã tiên đoán nhân loại đang tiến gần đến "điểm cùng cực" (singularity) – khoảnh khắc mà con người và máy móc sẽ hợp nhất. Vào năm 1999, ông dự đoán trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) sẽ hiện thực hóa vào năm 2029, khi công nghệ có khả năng thực hiện một nghìn tỷ phép tính mỗi giây. Dự đoán của ông đã bị các chuyên gia lúc bấy giờ chế giễu, với quan điểm rằng phải mất một thế kỷ hoặc hơn để đạt được. Tuy nhiên, khi mốc thời gian của Kurzweil đang đến gần và cuộc thảo luận về AGI ngày càng sôi nổi, lời tiên đoán của ông đang được chú ý hơn bao giờ hết.

Tháng trước, Ray Kurzweil đã chính thức phát hành cuốn sách mới mang tên The Singularity is Nearer, tiếp nối tác phẩm nổi tiếng The Singularity is Near của ông vào năm 2005. Trong cuốn sách này, Kurzweil không chỉ xác nhận lại dự đoán của mình về mốc thời gian năm 2029 mà còn mở rộng tầm nhìn với một dự đoán đầy táo bạo: vào năm 2045, trí tuệ con người sẽ được nâng cấp gấp triệu lần nhờ vào các giao diện não tiên tiến và công nghệ nanobot không xâm lấn cấy vào các mao mạch, giúp tăng cường khả năng tư duy.

“Chúng ta sẽ kết hợp trí thông minh tự nhiên của mình với trí thông minh điều khiển học (cybernetic intelligence),” Ray Kurzweil chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với trang tin The Guardian.

Dù ý tưởng này tập trung vào việc hợp nhất thông qua can thiệp vật lý nhằm thu hẹp khoảng cách giữa con người và máy móc, nhiều triết gia và chuyên gia AI đã chỉ ra một số hình thức hợp nhất có thể là không thể tránh khỏi và đã bắt đầu được hiện thực hóa. Vào tháng 7, Marcus du Sautoy và Nick Bostrom đến từ Oxford, Anh đã trình bày những viễn cảnh đầy hứa hẹn và thách thức của tương lai AI, đồng thời khẳng định rằng quá trình tổng hợp này là một phần không thể tránh khỏi khi phát triển công nghệ.

Marcus du Sautoy phát biểu với tạp chí Popular Mechanics: “Chúng ta đang hướng tới một tương lai nơi con người và AI kết hợp với nhau. Dù hiện tại chúng ta vẫn xem mình là sinh vật duy nhất có ý thức cao, sự thay đổi này có thể so sánh với cách Copernicus đã thay đổi quan niệm của chúng ta về vị trí của Trái Đất trong vũ trụ.”

Tuy nhiên, sự kết hợp này cũng đặt ra nhiều câu hỏi quan trọng về chính trị và cá nhân. Con người sẽ tìm kiếm việc làm như thế nào? Liệu chúng ta có thể đạt được sự bất tử? Và những thay đổi này có làm thay đổi bản chất của con người không?

Ray Kurzweil, cùng với nhiều nhà tương lai học khác, giữ vững quan điểm lạc quan. Trong cuộc phỏng vấn với The Guardian, ông nhấn mạnh rằng việc triển khai Thu nhập cơ bản toàn cầu (Universal Basic Income) không chỉ là một ý tưởng tiến bộ mà còn là một nhu cầu cấp thiết. Ông tin rằng trí tuệ nhân tạo sẽ mở ra những bước tiến vượt bậc trong y học, khiến cho khái niệm về sự bất tử trở nên khả thi hơn bao giờ hết.

Ray Kurzweil chia sẻ: “Vào đầu những năm 2030, chúng ta có thể đạt được ‘vận tốc thoát khỏi tuổi thọ’, có nghĩa là những năm bị mất đi do lão hóa sẽ được phục hồi nhờ vào tiến bộ khoa học.” Ông giải thích thêm: “Khi chúng ta vượt qua ngưỡng này, khả năng sống thêm nhiều năm sẽ được cải thiện. Mặc dù không thể đảm bảo sự sống vĩnh cửu, vẫn có những nguy cơ từ tai nạn, nhưng nguy cơ tử vong sẽ không tăng theo từng năm.”

Giống như viễn cảnh ô tô bay trong phim “Back to the Future Part II”, những giấc mơ công nghệ lý tưởng có thể gặp phải thử thách khi hiện thực hóa. Tuy nhiên, Kurzweil đã dự đoán từ 25 năm trước rằng chúng ta sẽ đạt được một cột mốc quan trọng trong lịch sử công nghệ vào cuối thập kỷ này.

Và hiện tại, không có dấu hiệu nào cho thấy dự đoán của ông là sai.