Khủng hoảng thiếu hụt lao động toàn cầu: Cơ hội hay thách thức cho robot?

Gần đây, bạn có nhận thấy những hiện tượng như sau không? Thời gian nhận phòng khách sạn ngày càng muộn, các nhà hàng đóng cửa lâu hơn, và các vấn đề logistics khiến hàng hóa giao chậm... Tất cả những vấn đề này đều phản ánh một hiện tượng toàn cầu ngày càng nghiêm trọng: thiếu hụt lao động.

Tại Nhật Bản và Đài Loan, nhiều khách sạn buộc phải kéo dài thời gian nhận phòng do thiếu nhân viên; tại Hoa Kỳ, công ty logistics UPS đã đưa ra mức lương hàng năm lên tới 170.000 đô la Mỹ (5,44 triệu đô la Đài Loan) để bù đắp cho việc thiếu tài xế.

Để giảm bớt tình trạng thiếu lao động, nhiều quốc gia đã nới lỏng yêu cầu visa để thu hút nhân tài từ nước ngoài. Một số chính phủ thậm chí còn sửa đổi luật để kéo dài tuổi nghỉ hưu, lấp đầy khoảng trống lao động bằng những người lao động lớn tuổi. Ví dụ như tại Nhật Bản, lên đến 40% các công ty tuyển dụng những người trên 70 tuổi, gấp đôi so với một thập kỷ trước.

Khi nhiều quốc gia phải đối mặt với xã hội già hóa và dân số trong độ tuổi lao động giảm sút, tình trạng thiếu lao động sẽ trở thành một vấn đề thậm chí còn cấp bách hơn. Theo một báo cáo của công ty tư vấn Korn Ferry, thế giới sẽ đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân tài hơn 85 triệu người vào năm 2030, tương đương với tổng dân số của Đức và sẽ dẫn đến thiệt hại 8,5 nghìn tỷ đô la Mỹ trong sản lượng toàn cầu mỗi năm.

Từ ngành bán lẻ và ăn uống đến logistics, robot đang ngày càng trở nên "có mặt khắp nơi"

Tình trạng thiếu lao động là một cuộc khủng hoảng toàn cầu mà thế hệ hiện tại phải đối mặt, nhưng nó cũng đại diện cho một cơ hội kinh doanh lớn. Hiện tại, có một số công ty công nghệ lớn và các công ty khởi nghiệp đang đặt cược vào "robot" như một giải pháp khả thi.

Ngoài các lĩnh vực sản xuất và logistics kho hàng, nơi mà tự động hóa đã được áp dụng rộng rãi, gần đây tôi đã gặp những trường hợp thú vị trong một loạt các ngành khác. Ví dụ, để giải quyết tình trạng thiếu lao động trong ngành khách sạn, công ty khởi nghiệp robot giặt khô Presso đã tự động hóa quy trình giặt khô, rút ngắn thời gian giặt và là quần áo chỉ còn 5 phút. Trong khi đó, công ty khởi nghiệp tự động hóa đồ uống Sidework đã phát triển một máy có khả năng pha chế 300 ly đồ uống khác nhau trong vòng một giờ.

Bán lẻ là một ngành khác bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng thiếu lao động. Để giải quyết vấn đề này, công ty khởi nghiệp tự động hóa bán lẻ Simbe Robotics đã phát triển một robot tên là Tally, có thể tự động tuần tra các kệ hàng và thu thập thông tin sản phẩm. Nếu một sản phẩm hết hàng, được đặt sai vị trí hoặc hiển thị giá bán không chính xác, Tally sẽ ngay lập tức thông báo cho nhân viên cửa hàng, giảm thiểu tổn thất liên quan. Hiện tại, hơn 12 nhà bán lẻ ở Châu u, Hoa Kỳ và Trung Đông, bao gồm Carrefour và các chuỗi siêu thị Mỹ như Schnuck Markets, SpartanNash và BJ's Wholesale Club, đều đã bắt đầu sử dụng Tally.

Các công ty khởi nghiệp và gã khổng lồ công nghệ cũng đang tích cực đầu tư vào lĩnh vực robot. Ví dụ, nhà lãnh đạo thương mại điện tử Amazon đã giới thiệu robot hình người trong kho của mình và gã khổng lồ viễn thông Hàn Quốc SK Telecom đang thử nghiệm dịch vụ robot tuần tra được hỗ trợ bởi AI được thiết kế để xác định những bất thường trong môi trường, với các thử nghiệm đã được tiến hành tại các trường đại học địa phương. Trong nỗ lực làm chủ công nghệ robot, tất cả mọi người từ Tesla đến Xiaomi đều đang tích cực phát triển robot hình người của riêng họ.

Tiềm năng kinh doanh của robot lớn như thế nào? Theo báo cáo của Goldman Sachs, thị trường robot hình người dự kiến sẽ đạt 6 tỷ USD hoặc hơn trong 10 đến 15 năm tới.

Cơn đổ bộ của robot sẽ mang đến những thay đổi nào?

Ngày mà robot cộng tác với con người, thậm chí vượt trội con người, có thể đến sớm hơn nhiều người tưởng tượng. Tháng 11 năm nay, Trung Quốc tuyên bố bắt đầu sản xuất hàng loạt robot humanoid ngay từ năm 2025.

Những đột phá công nghệ gần đây đã khiến robot “dễ sử dụng” hơn, chẳng hạn như công nghệ AI đóng vai trò “bộ não” của robot. Những tiến bộ như vậy cho phép robot thực hiện các nhiệm vụ ngày càng phức tạp và đẩy nhanh khả năng áp dụng rộng rãi của chúng.

Để khám phá cách robot và con người có thể hợp tác hiệu quả hơn, công ty công nghệ Naver của Hàn Quốc đã thiết kế tòa nhà văn phòng “thân thiện với robot” đầu tiên trên thế giới. Tại đây, gần một trăm robot bánh xe cung cấp các dịch vụ như giao hàng, đưa ăn trưa và cà phê cho khoảng 5.000 đồng nghiệp con người. Theo đuổi triết lý thiết kế không giới hạn, tòa nhà văn phòng còn có thang máy được thiết kế riêng và giảm thiểu tối đa độ dốc và cầu thang, đảm bảo robot có thể di chuyển tự do.

Mặc dù chưa ai biết chính xác thời điểm kỷ nguyên vàng của robot sẽ bắt đầu, nhưng chúng ta có thể chắc chắn rằng trước khi thời điểm đó đến, văn phòng, trung tâm mua sắm và thậm chí cả thành phố sẽ cần được thiết kế lại. Mọi thứ từ quy trình làm việc đến thiết kế không gian sẽ cần được tái hình dung để đáp ứng nhu cầu của những “cư dân robot” mới này. Hiện tại, những vấn đề này không thể giao phó cho robot; tìm ra giải pháp sẽ đòi hỏi sự khéo léo và trí tuệ của chính chúng ta!