Khám phá những hang động tuyệt đẹp ở một góc tĩnh lặng của Việt Nam
Blog Change
Hang Paradise có lối đi lát ván dài nửa dặm và một căn phòng cỡ sân vận động chứa đầy những khối đá vôi lớn và nhọn.
Khi Lê Thị Bích đưa người chồng sắp cưới của mình, Ben Mitchell, đến thăm làng Phong Nha của cha mẹ cô vào năm 2007, du lịch khi đó thực chất chỉ bao gồm các du khách ngày một tăng của Việt Nam khám phá hang động do chính phủ quản lý bằng thuyền.
Ở phần hẹp nhất của Việt Nam nằm giữa Lào và biển, khu vực này là một cảnh quan hấp dẫn, gần như thời tiền sử của các thung lũng rộng lớn và các con sông uốn lượn bao quanh bởi các đỉnh đá vôi trải qua tán rừng. Trong khối đá vô cùng to lớn này có một số hang động lớn nhất thế giới.
"Đó là một trong những nơi tuyệt vời nhất mà tôi từng đến trên thế giới", ông Mitchell sinh ra ở Úc nói gần đây. "Tại sao không có ai khai thác nơi này?" ông tự hỏi.
Anh và cô Lê đã mở nhà của cha mẹ cô cho những du khách ba lô ngủ trên võng trong vườn, trước khi mở rộng thành một nhà nghỉ với các ngôi nhà gỗ và hồ bơi. Khoảng năm 2010, ông Mitchell và một số bạn bè bắt đầu mở một tuyến đường từ nông trại đến bàn ăn ở thung lũng Bồng Lai gần đó. Ông khuyến khích một gia đình tân trang lại ngôi nhà gỗ của mình và đặt tên nó là The Pub With Cold Beer. Ông Mitchell mang bia đến và gia đình bán nó với giá gấp đôi, và chẳng mấy chốc có các trang trại lân cận cung cấp gà, gạo và đậu phộng.
Giờ đây, hơn nửa điểm dừng chân ở nông thôn là một phần của mô hình du lịch bền vững nhiều mặt ở Phong Nha. Cặp vợ chồng và một nhóm nhỏ những người có tầm nhìn giống nhau trong suốt thập kỷ biến cộng đồng nông nghiệp và ngư dân nghèo khó thành một trong những điểm đến hàng đầu của Việt Nam về du lịch phiêu lưu và sinh thái, với hầu hết chi tiêu đi thẳng vào người dân địa phương thay vì các tập đoàn du lịch lớn hay các công ty du lịch nước ngoài.
Các siêu sao của nơi này là hai chục hang động ngoạn mục, gần như tất cả chúng đều mở cửa cho các tour du lịch mạo hiểm kể từ năm 2012.
Du khách có thể nhìn thoáng qua cuộc sống hàng ngày của cộng đồng khi đi dạo hoặc đạp xe quanh Phong Nha. Justin Mott - The New York Times
Đối với những du khách như tôi, Phong Nha là sự tương phản đáng chào đón so với sự áp đảo của du lịch đại trà và xây dựng không kiềm chế đang làm ngập tràn các điểm đến ở Việt Nam, từ dãy núi Sapa đến vịnh Hạ Long và các bãi biển Nha Trang. Trong năm vừa qua hoặc từ đó, tôi đã đi Phong Nha một vài lần, trốn khỏi sự náo nhiệt của thành phố Hồ Chí Minh, để tham gia tour bơi lội trong hệ thống hang động Tú Lan và trò chuyện với các kiến trúc sư của ngành du lịch ở đây.
Một số ít các công ty địa phương điều hành các tour du lịch trekking và hang động chủ yếu đã giữ cho các nhóm nhỏ, và giá cả phải chăng, với trọng tâm là không để lại dấu vết phía sau. Người dân địa phương đã chuyển đổi các trang trại thành sân chơi du lịch và bắt đầu các chuyến du ngoạn đi bộ đường dài và chèo thuyền trong rừng. Và họ đã mở hàng chục homestay, hoặc nhà nghỉ nhỏ, và các doanh nghiệp khác hỗ trợ ngành du lịch.
Nhưng trong hai năm qua, số lượng homestay mở cửa tăng tốc và chủ sở hữu bắt đầu tính giá phòng rẻ ngắn hạn để đánh bại đối thủ. Bất động sản trở nên lớn hơn, với hàng chục phòng thay vì 6 đến 10 phòng thông thường. Các chủ doanh nghiệp địa phương nói rằng các nhà phát triển từ Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đang để mắt đến những cơ sở lưu trú thậm chí còn lớn hơn; Các quan chức chính quyền địa phương đã không trả lời các câu hỏi về kế hoạch phát triển nào. Nhưng với việc chính quyền tỉnh Quảng Bình mời các nhà đầu tư hỗ trợ du lịch và các dự án khác trong khu vực, người dân địa phương đang chuẩn bị cho một bước ngoặt mạnh mẽ trong câu chuyện thân thiện với môi trường của họ.
Nỗi sợ hãi theo bà Lê là các công ty mới sẽ đến "để xây dựng các khu nghỉ dưỡng lớn và họ sẽ có hàng trăm xe buýt lớn với khách từ Trung Quốc và Hàn Quốc và họ sẽ hủy hoại khu vực này.
Theo The New York Times
Một cảnh du lịch được xây dựng trên các hang động
Năm 1990, ngay khi Việt Nam mở cửa với phương Tây, chính phủ đã cho phép Howard Limbert, vợ ông, Deb, và các thành viên của Hiệp hội Nghiên cứu Hang động Anh bắt đầu khảo sát cảnh quan đá vôi. . Những người đi caving đã khám phá Mexico và châu Âu và rất muốn thăm Đông Nam Á, nghi ngờ rằng khu vực này chứa đựng mạng lưới hang động rộng lớn. Không có điện và vô số hố sâu từ các vụ ném bom nặng của quân đội Mỹ trong thời kỳ chiến tranh trải khắp cảnh quan.
"Tôi đã đi khắp thế giới," ông Limbert nói. "Tôi đã ở đây 28 năm. Đây chắc chắn là những hang động tốt nhất trên thế giới. Thật không thể tin được."
Tại Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, du khách có thể bơi dưới đáy thác hoặc đi bộ đường dài trong rừng
Khi cặp vợ chồng Limbert khám phá ra một loạt các hang động trong các cuộc thám hiểm thường xuyên, họ cung cấp dữ liệu địa chất cho người Việt Nam. Năm 2001, chính phủ Việt Nam đã thành lập hàng trăm dặm vuông của cao nguyên đá vôi và rừng nhiệt đới thành Công viên Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng. Năm 2003, nơi này được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.
Thị trấn Phong Nha nằm ngoài khu công viên, có dân số khoảng vài nghìn người và một khu trung tâm ngắn nhưng đang mở rộng với các khách sạn và nhà hàng nhỏ trong bóng râm của những tảng đá cao lớn. Sông Sơn, chảy qua thị trấn, thường tràn ngập nó vào mùa mưa, và sau trận lũ tàn khốc vào năm 2010, doanh nhân Nguyễn Châu Á, đến từ thành phố Hồ Chí Minh, đã trở về quê hương của mình. Ông muốn giúp đỡ và có lý do để tiếp tục quay trở lại. Ông đã thành lập một công ty mang tên Oxalis Adventure để tạo việc làm và mở cảnh quan cho du khách như một cách bảo vệ hang động và hưởng lợi cho cộng đồng.
Ông đã thuê Limberts làm cố vấn kỹ thuật để trang bị và đào tạo hướng dẫn viên và khuân vác, nhiều người trong số họ đến từ các gia đình phụ thuộc vào khai thác gỗ và săn trộm bất hợp pháp trong rừng. "Tinh thần của họ ở trong rừng, vì vậy tôi phải xây dựng một doanh nghiệp dựa trên tinh thần của họ", ông Châu Á giải thích trong một cuộc phỏng vấn tại Phong Nha vào tháng 5.
Khi Oxalis xin phép chính phủ để tổ chức các tour thăm hang động, các biện pháp bảo vệ đã được đưa vào. Một giấy phép cho mỗi hang động sẽ được cấp cho một công ty duy nhất thay vì nhiều nhà điều hành, để đảm bảo không có sự cạnh tranh làm giảm giá cả và làm cho các hang động đầy người du khách.
Oxalis hiện đang điều hành hàng chục tour du lịch hang động và mở rộng trong năm nay sang du thuyền trên sông và tour du lịch làng. Công ty đã tạo việc làm cho 500 người, gần như tất cả đều từ tỉnh này.
"Bây giờ bạn không có bất kỳ thợ săn hay lâm tặc nào," ông Limbert nói. "Đây là một trong số ít những nơi trên thế giới mà du lịch đã tích cực giúp bảo tồn."
Vừa đủ xa khỏi đường mòn
Vị trí của thị trấn cũng đã giúp ích: Phong Nha nằm trong khu vực dự trữ của công viên, được giới hạn phát triển lớn. Có ít con đường bê tông phù hợp cho xe tải và xe bus, và nhà ga tàu và sân bay nhỏ gần nhất cách đó khoảng một giờ lái xe. Các nhà phát triển các khu nghỉ mát và trung tâm mua sắm quy mô lớn cho đến nay vẫn tập trung ở dọc theo bờ biển.
Đôi khi, du khách có kế hoạch dừng lại một ngày trên đường từ Hà Nội đến Huế và Hội An lại thấy Phong Nha quá hấp dẫn nên họ ở lại.Bạn không cần làm gì khác ngoài việc đi xe đạp để thưởng thức sự quyến rũ của nơi này: qua những người nuôi cá trên thuyền trên dòng sông xanh ngọc, kéo lên những đám cỏ nước để cho cá chép ăn; nhìn những chuông nhà thờ ven sông với hình nền là những ngọn đồi giống như gò sư tử, những con trâu lười biếng nằm lê thê trong những cánh đồng lúa nước nơi những người phụ nữ đội nón lá cúi xuống gieo hạt; những con cò trắng cất cánh khi mặt trời màu cam lặn xuống trên những cánh đồng trải dài và dãy núi xa xăm.
Đi xe máy đến Động Thiên Đường; Các chủ doanh nghiệp địa phương lo lắng rằng các nhà phát triển lớn sẽ chuyển đến. Justin Mott - The New York Times
Hầu hết du khách đến khu vực này đều tham quan các hang động. Trong vài giờ, hàng trăm du khách đi qua những hang động trình diễn được gọi là hang động Paradise, với đường mòn dài nửa dặm và một phòng lớn như sân vận động. Những người khác - một đám đông nhỏ hơn nhiều - đi bộ qua những khu rừng rậm rạp trong vài ngày và đi lang thang trong các hang động phủ đầy những khối đá vôi cuồn cuộn và nhỏ giọt siêu thực.
Tôi đã gặp giám đốc du lịch của tỉnh Quảng Bình, Hồ An Phong, tại văn phòng của ông ở Đồng Hới vào tháng 5. Nói bằng tiếng Việt thông qua một phiên dịch viên, ông Phong cho biết ông không quan tâm đến việc nhanh chóng thúc đẩy du lịch, nhưng muốn tăng trưởng "từng bước" mà không làm hỏng vẻ đẹp tự nhiên của khu vực. Du khách đến công viên đã tăng gấp đôi lên khoảng 866.000 vào năm 2018 từ năm 2011, một phần nhỏ trong số hơn 7 triệu người đổ về Vịnh Hạ Long, nơi các khu nghỉ dưỡng, cáp treo, công viên giải trí và tàu du lịch tập trung giữa các đảo nhỏ karst ở miền bắc Việt Nam. Các dự án lớn như công viên chủ đề và khách sạn với hàng trăm phòng được quy hoạch cho các khu vực phù hợp hơn như Đồng Hới, ông Phong nói.
Việc hủy bỏ ý tưởng xây dựng cáp treo vào hang động nổi tiếng nhất của Việt Nam, Sơn Đoòng, có thể là một dấu hiệu cho ý đồ của chính phủ về Phong Nha. Được khám phá lần đầu bởi các nhà đi caving Anh vào năm 2009 và mở cửa cho các tour của Oxalis vào năm 2013, Sơn Đoòng dài hơn ba dặm và cao 40 tầng với một khu rừng và một con sông - nó đã đưa Phong Nha lọt vào tầm ngắm của du khách quốc tế. Ý tưởng xây dựng cáp treo đã bị bãi bỏ do sự phản đối rộng rãi, bao gồm một đơn kiến nghị trực tuyến và lo ngại từ UNESCO, nhưng tin đồn về việc tái khởi đầu ý tưởng này vẫn còn. Chính phủ không cho phép xây cáp treo trong hang động, ông Phong cho biết.
"Sơn Đoòng là biểu tượng của du lịch Quảng Bình", ông nói và cho biết thêm rằng ông muốn bảo tồn các hang động và rừng rậm trong "100 hoặc 1.000 năm tới". Tỉnh đã thuê công ty tư vấn McKinsey &; Company để làm việc trên một kế hoạch phát triển.
Quỳnh Trần, chủ quán Duck Stop, chỉ cho du khách cách cho ăn và dẫn dắt một đàn vịt. Justin Mott -The New York Times
Phần lớn, Phong Nha vẫn là nơi có du lịch bình dân như tour du lịch trang trại Duck Stop, nơi h���u hết là các du khách du lịch tự túc phương Tây đến để cho ăn và chụp hình selfie với đàn vịt trắng của Quỳnh Trần. Hiện ông thuê 11 người thân của mình, những người cung cấp các tour du lịch trang trại và phục vụ bữa ăn. Những người anh em họ trẻ tuổi của ông làm việc trên những chiếc bàn dưới gian hàng phủ lá cọ, cung cấp cho du khách 150.000 đồng (khoảng 6,50 đô la) combo bánh kếp và bia Việt Nam, một "cuộc phiêu lưu vịt tuyệt vời" và cưỡi trâu nước. "Họ đến và làm công việc của tôi và trả tiền cho tôi", ông Trần nói.
Bên cạnh những lo lắng về các nhà phát triển bên ngoài, người dân địa phương cũng lo lắng về cách hàng ngũ homestay ngày càng tăng sẽ xoay sở để duy trì hoạt động. Không có gì lạ khi tìm thấy một căn phòng đàng hoàng ở Phong Nha với giá 10 đô la hoặc 15 đô la trực tuyến. Nhưng vào đầu năm 2019, các chủ homestay cho biết, một số đã tính phí thấp hơn nhiều so với mức đó như một cách để đạt được sức hút trên thị trường.
Các chủ khách sạn sau đó đã tạo ra cuộc chiến giá. Vào tháng 5, ông Mitchell và bà Lê đã giảm giá một giường ở Easy Tiger hostel, nơi họ mở cửa vào năm 2013, xuống còn 30.000 đồng, khoảng 1,30 USD, "để gây sự chú ý" và chú ý đến những giá thấp không bền vững, ông Mitchell nói. Điều này đã gây ra một cuộc họp cộng đồng, mà tôi đã tham dự.
Khoảng 75 chủ doanh nghiệp du lịch đã triệu tập trong một khán phòng màu xanh nhạt với bức tượng bán thân bằng vàng của chủ tịch Hồ Chí Minh. Các chủ sở hữu bất bình với cuộc chiến giá cả đã có những bài phát biểu hăng hái. Ông Mitchell và những người khác trong Câu lạc bộ Du lịch Cộng đồng Phong Nha mới thành lập, như Dzung Le, chủ tour du lịch hang động Jungle Boss, và Hải Nguyễn, chủ sở hữu của những chuyến đi rừng Eco Tours của Hải, đề xuất rằng chủ sở hữu tính phí ít nhất 120.000 đồng cho giường ký túc xá và 300.000 đồng cho phòng homestay.
Hải Nguyễn, là chủ sở hữu của Hai's Eco Tours, và gần đây anh ấy đã thiết lập bữa trưa trong một tour du lịch đi rừng. Tín dụng...Justin Mott cho The New York Times
Ông Nguyễn, người có cổ phần trong Easy Tiger, phát biểu trong tiếng vỗ tay từ đám đông. Sau cuộc họp, anh ấy nói với tôi rằng anh ấy đã nói, "rằng chúng ta không nên giảm giá xuống bởi vì nếu chúng ta làm điều đó không hề tốt cho khu vực. Nó chỉ làm cho cả khu vực Phong Nha trở nên rất rẻ."
Nhóm đã đồng ý với nhau về giá cả và khám phá làm việc về các vấn đề khác như tiếp thị khu vực và mở rộng phong trào "không nhựa" do một số nhà hàng khởi xướng.
Sau cuộc họp, tôi chen lên chiếc xe máy Ural của ông Mitchell để đi về Phong Nha Farmstay, nhà nghỉ phong cách Pháp mà ông và bà Lê mở cửa vào năm 2010 như là nơi đầu tiên phục vụ khách du lịch nước ngoài. Chúng tôi đi qua những homestay mới được xây dựng gần trung tâm thị trấn và những mảnh đất nghĩa trang Phật giáo trang trí công phu trên các cánh đồng.
Mọi thứ đã thay đổi ở Phong Nha và ông không chắc chắn về tương lai, "Mối quan tâm lớn nhất của tôi là tầm nhìn của chúng ta về một điểm đến du lịch độc đáo hoành tráng biến thành một mớ hỗn độn lớn", ông nói. "Có một vài người trong chúng tôi ở đây không muốn thấy điều đó xảy ra."
Phong Nha Farmstay là một trong những nơi tốt nhất trong khu vực để ngắm hoàng hôn. Justin Mott cho The New York Times
Nếu bạn đi
Phong Nha cách thành phố biển Đồng Hới khoảng 50 phút lái xe, nơi sân bay có nhiều chuyến bay hàng ngày từ Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Từ các thành phố gần hơn như Huế và Hội An, bạn có thể đi xe buýt trực tiếp đến Phong Nha, và từ Đà Nẵng có một chuyến tàu tuyệt đẹp kéo dài 6 giờ dọc theo bờ biển đến Đồng Hới. (Thương lượng một chuyến taxi từ Đồng Hới; 400.000 đến 500.000 đồng Việt Nam, khoảng $ 17,20 đến $ 21,50, là công bằng. Lưu ý rằng minivan tính phí nhiều hơn.)
Bất cứ thời điểm nào trong năm đều tốt để khám phá Phong Nha, ngoài những ngày nhất định trong mùa mưa giữa tháng Chín đến giữa tháng Mười Một khi có thể có lũ lụt, nhưng những tháng lý tưởng là tháng Ba đến tháng Tám.
Quỳnh Trần, chủ quán Duck Stop, chỉ cho du khách cách cho ăn và dẫn dắt một đàn vịt.Tín dụng...Justin Mott cho The New York Times
Đối với các tour du lịch hang động, hãy tự mình đi vài giờ đến Hang Phong Nha bằng thuyền (khoảng 8 đô la) hoặc Hang Thiên Đường bằng cách đi bộ (khoảng 11 đô la), hoặc zipline và bơi tại Hang Tối. Đặt các chuyến du ngoạn trekking và cắm trại cả ngày hoặc nhiều ngày tại các hang động do Oxalis Adventure và Jungle Boss điều hành. Hai's Eco Tours cung cấp các chuyến đi bộ đường dài qua Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. DiDiThoi vào năm 2019 bắt đầu cung cấp các tour du lịch bằng thuyền trên sông, đi xe đạp và chèo thuyền kayak đến những ngôi làng xa xôi. Du khách có thể khám phá thung lũng Bồng Lai với sáu điểm dừng ẩm thực, bia và giải trí bằng xe đạp hoặc xe máy. Các tour leo núi và trekking thường có giá từ 70 đến 160 USD mỗi ngày, nhưng cũng có thể lên đến 3.000 USD cho một cuộc thám hiểm Sơn Đoòng kéo dài bốn ngày.
Ở vùng ngoại ô của thị trấn, Chày Lập Farmstay có nhà tranh, bơi lội và chèo thuyền kayak, và Phong Nha Farmstay cung cấp các bungalow và một địa điểm hàng đầu để ngắm hoàng hôn trên vùng nông thôn. Trong thị trấn, Lucky Homes là một món hời (gấp đôi khoảng 20 đô la) với các phòng rộng rãi và thức ăn ngon trên bờ sông.
Đối với các món ăn địa phương, hãy thử Phong Nha Vegan và Bamboo Cafe trong thị trấn và Moi Moi ở thung lũng Bồng Lai cho gà quay với nước sốt tiêu đặc biệt; trong số các món ăn quốc tế ngon nhất là Nhà hàng Ấn Độ của Namaste Omar.